_________________________ 

 

Wie was glazenier Jan Ooms?

Jan Ooms is in 1915 in Twello geboren en kwam in aanraking met het glas- in-lood doordat in het dorp een glazeniersbedrijf gevestigd was, waar hij een aantal jaren als vrijwilliger werkte. Daarna werkte hij bij een bedrijf in Winschoten als glaszetter.
In 1938 kreeg de toen 23 jarige Jan de kans om in Arnhem een opleiding te volgen aan de Academie voor Kunst en Kunstnij- verheid. Later bezocht hij een tijdje de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam.

Inmiddels was de tweede wereldoorlog uitgebroken en dat zal de reden zijn geweest dat hij zijn studie niet helemaal voltooide.
In die oorlogsjaren bleef hij geïnteresseerd in het glas-in-lood. Zo kwam hij in contact met Gesèle Waterschoot van der Gracht, een leerlinge van de bekende glazenier Joep Nicolas. Door haar heeft Jan Ooms een grote invloed ondergaan van het werk van Nicolas.
Na de oorlog werkte Jan een jaar in Heemstede bij het atelier van Willem Bogtman, een ervaring die eveneens effect op zijn ontwerpen had.
Zoals vele kunstenaars ging ook Jan naar Frankrijk om inspiratie op te doen. In 1948 begon hij met een zeer succesvol eigen atelier in Amsterdam. Hij kreeg opdrachten uit het hele land. Hij werkte veel in opdracht van kerken, zo ook in Overdinkel. Maar ook niet-religieuze opdrachten aanvaardde hij, zoals bijvoorbeeld voor de Christelijke Technische School in Aalten.
Hij moet ongetwijfeld in Overdinkel zijn geweest om de locatie te bekijken, want hij was iemand die niets aan het toeval overliet en alles in eigen hand hield. Hij had altijd contact met de opdrachtgever of de architect. Hij wilde de locatie bekijken om te zien welk effect de lichtinval had op zijn ontwerp.

Jan Ooms was een vakman die een ontwikkeling doormaakte van figuratief naar abstract. Typerend voor zijn werk zijn de grote ogen van zijn figuren. Bij latere ontwerpen maakte hij bijna vierkante ogen. Aanvankelijk was in zijn ontwerpen de invloed van Joep Nicolas te ontdekken, met gedetailleerde figuratieve gebrandschilderde elementen. Later wordt zijn werk veel soberder en verliezen zijn ontwerpen het gedetailleerde karakter. Zelfs het gebrandschilderde liet hij steeds meer achterwege, waardoor zijn ontwerpen veel transparanter werden.
De ramen in de kerk van Overdinkel kunnen gerekend worden tot de beginstijl van Jan Ooms. Dat hij een veelzijdig kunstenaar was blijkt wel uit het feit dat hij naast schilderwerk, aquarelleerwerk en mozaïeken, ook glas-in-beton en glasappliqué maakte.

Na 1957 horen we van Jan Ooms niet veel meer. Dat is niet zo verwonderlijk als je weet dat hij in 1957 geëmigreerd is naar Amerika. Daar zette hij de ingeslagen weg voort die hij in Nederland was begonnen. Aan de verspreiding van zijn werk te zien was hij ook in Amerika erg succesvol. Hij overleed op 60 jarige leeftijd in Los Angeles.

Het werk van Jan Ooms is op een aantal plaatsen in Nederland nog te bewonderen o.a. in: - Alkmaar, Kapelkerk; - Amsterdam, Koptische Orthodoxe Kerk; - Amsterdam, Nederlandse Christelijke Grafische Bond; Brunssum-Treebeek, Opstandingskerk, Gereformeerde Kerk. (het ontwerp was van dominee Van Dijken*); - Den Dolder, Ernst Sillemhoeve; - Dordrecht, Gymnasium; - Hilversum, Gereformeerde Gemeente; - Overdinkel, Protestantse kerk; - Sneek, Oosterkerk; - Aalten, Christelijke Technische School. De ramen van laatstgenoemde school zijn bewaard gebleven. De school zelf is een paar jaar geleden afgebroken. Bij het napluizen wie de ramen had ontworpen, kwam ik er achter dat niet zo ver hiervandaan, in Overdinkel, ook ramen van Jan Ooms waren. En mocht u in Amerika op zoek willen, dan kunt u in Denver, Florida en Texas terecht.

Job de Gelder (Zelhem)

 Bronnen: Glas-in-lood in Nederland 1817-1968, onder redactie van Carine Hoogveld en uitgegeven door SDU.